Poniżej przedstawiamy kluczowe zmiany jakie czekają podatników w obszarze cen transferowych w przypadku, gdy proponowane rozwiązania wejdą w życie.
W projekcie pojawia się kwestia wydłużenia terminu na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych do 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego oraz terminu na złożenie informacji o cenach transferowych (formularza TP-R) do 11 miesiąca. Ponadto, projekt zakłada także wydłużenie terminu z 7 do 14 dni na przedłożenie lokalnej dokumentacji cen transferowych przez podatnika na żądanie organu podatkowego.
Adresatem formularza TPR ma być naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika. Przepisy rozstrzygają także kwestię podpisania formularza – w przypadku spółek kierowanych przez organ wieloosobowy wystarczy podpis jednej albo więcej osób uprawnionych do reprezentacji (z zachowaniem zasad reprezentacji), nie będzie już konieczne złożenie podpisu przez cały zarząd. Przepisy także dopuszczają możliwość podpisania informacji przez prokurenta działającego zgodnie z zasadami reprezentacji oraz pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem (inne przypadki zostały wykluczone).
Proponowana jest także likwidacja oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu i przeniesienie jego elementów do informacji o cenach transferowych. Zmiana ta wydaje się korzystna dla podatników o tyle, że nie będą już musieli składać dwóch różnych dokumentów dotyczących tego samego przedmiotu różnymi kanałami elektronicznymi. Zgodnie z projektem proponuje się, aby w nowej informacji o cenach transferowych - obok oświadczenia o zgodności ustalonych cen z warunkami rynkowymi - znalazło się także potwierdzenie, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym.
Dodatkowo, zaproponowano wprowadzenie regulacji (art. 11t ust. 2b) zgodnie z którą, na potrzeby oświadczenia, w przypadku otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw lub innych świadczeń w naturze stanowiących przychód, ceny transferowe uważa się za ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, jeżeli przychód ten został dla celów podatkowych wykazany zgodnie z zasadą ceny rynkowej. Jest to istotna zmiana zwłaszcza w kontekście wielu wątpliwości interpretacyjnych, jakie pojawiały się w odniesieniu do nieodpłatnych bądź częściowo odpłatnych świadczeń, takich jak poręczenia wewnątrzgrupowe.
Inne rozwiązania, które powinny spotkać się z aprobatą podatników, to dodatkowe wyłączenia z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, które obejmują poniższe sytuacje:
- transakcje zawarte pomiędzy położonymi w Polsce zakładami zagranicznymi, których macierzyste jednostki są podmiotami powiązanymi, a także pomiędzy położnym w Polsce zakładem zagranicznym podmiotu powiązanego będącego nierezydentem i powiązanego z nim podmiotu mającego rezydencję podatkową w Polsce (pod warunkiem niekorzystania przez strony ze zwolnień oraz wykazywania zysku podatkowego w zakresie kosztów lub przychodów przypisanych do zakładu);
- transakcje kontrolowane objęte porozumieniem podatkowych oraz inwestycyjnym;
- transakcje kontrolowane objęte mechanizmem typu safe harbour dla pożyczek, kredytów, obligacji oraz transakcji dotyczących rozliczeń w zakresie tzw. czystego refakturowania.
W tym miejscu warto nadmienić, że w zakresie mechanizmu tzw. safe harbour dla pożyczek - zaproponowano doprecyzowanie momentu, na jaki umowa pożyczki (kredytu, obligacji) powinna być zgodna z warunkami w zakresie oprocentowania. Przesądzono, iż powinny one zostać spełnione nie tylko w dacie zawarcia umowy, ale także każdorazowo w przypadku zmiany umowy pożyczki, jeśli zmiana dotyczy wysokości oprocentowania.
Znacznym uproszczeniem może okazać się regulacja zwalniająca z obowiązku sporządzenia analizy porównawczej bądź analizy zgodności w przypadku transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców (dotyczy zasadniczo podmiotów zatrudniających nie więcej niż 50 osób, których wartość obrotów nie przekracza 10 mln euro). Oznacza to de facto powrót do stopniowania obowiązków dokumentacyjnych w zależności od skali działalności danego podmiotu. Podobnie, zrezygnowano z obowiązku sporządzania analizy porównawczej w przypadku transakcji zawieranych z podmiotami niezależnymi z tzw. rajów podatkowych lub w przypadku których rzeczywisty właściciel należności jest podmiotem zlokalizowanym w raju podatkowym. W zakresie samej techniki sporządzania analiz doprecyzowano także, aby w przypadku umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze analiza cen transferowych obejmowała w szczególności przyjęte zasady dotyczące praw wspólników lub stron umowy do udziału w zysku lub majątku oraz uczestnictwa w stratach.
Inne, mniejsze zmiany dotyczą np. korekt cen transferowych – przewidziano możliwość dokonania korekty cen transferowych na korzyść podatnika także w sytuacji, gdy podatnik otrzymał od podmiotu powiązanego dowód księgowy potwierdzający dokonanie korekty w tej samej wysokości (nie będzie w takim przypadku wymagane oświadczenie); jednocześnie zrezygnowano z wymogu potwierdzenia dokonania korekty w rocznym zeznaniu podatkowym. O ile pierwsza z tych zmian ma wymiar praktyczny, związany z dostosowaniem regulacji do praktyki rynkowej, druga ma za zadanie usunąć przepis, który był de facto zbędny (korekta cen transferowych spełniająca warunki określone w przepisie i tak powinna być ujęta w zeznaniu podatkowym za rok, którego dotyczy).
Pozostałe zmiany mają charakter doprecyzowujący (jak np. określenie wartości transakcji dla depozytów, ubezpieczeń i umów reasekuracji, czy w przypadku umów spółki niebędącej osobą prawną) lub są konsekwencją wprowadzenia przedstawionych wyżej zmian w zakresie cen transferowych.
Niestety nie przewidziano zmian w przepisach dotyczących tzw. pośrednich transakcji z rajami podatkowymi. Są to przypadki, gdy kontrahent podatnika rozlicza się z jakiegokolwiek tytułu z podmiotem z raju podatkowego – przyjmuje się wówczas domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsca zamieszkania, siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową i występuje obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dla takiej transakcji. W momencie wprowadzenia do porządku prawnego przepisy te wywoływały wiele kontrowersji, zwłaszcza zastosowanie konstrukcji domniemania i niepraktyczność proponowanych rozwiązań, a często w ogóle ich niestosowalność z punktu widzenia podatników o dużej skali działania. Brak odniesienia się do tych przepisów w proponowanym pakiecie zmian jest wielkim niedopatrzeniem ustawodawcy.
Na uwagę zasługuje również zmiana w zakresie obowiązku sporządzenia dokumentacji Master file. Zgodnie z proponowaną treścią art. 11 p ust. 1 jedyną przesłanką obligującą do sporządzenia tej dokumentacji jest sporządzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy przez podmioty powiązane. W powołanym przepisie brak jest uprzednio obowiązującego progu 200 000 000 PLN skonsolidowanych przychodów. Uzasadnienie do projektu nie odnosi się do tej kwestii, trudno zatem rozstrzygnąć czy jest to zabieg celowy (a to wiązało by się ze znacznym rozszerzeniem tego obowiązku) czy jest to przeoczenie ustawodawcy i błąd zostanie naprawiony już na etapie procedowania.
W powyższego wynika, że proponowane w „Polskim Ładzie” zmiany nie są kolejną rewolucją (do czego w ostatnich latach przyzwyczaił nas ustawodawca), a jedynie mają za zadanie uprościć pewne procedury i doprecyzować niektóre kwestie, które były do tej pory niejasne. Niestety nadal są obszary, którym ustawodawca powinien poświęcić więcej uwagi.
