Wchodzące w życie od 1 lipca 2022 r. przepisy wprowadzające grupę VAT to możliwość stosowania procedury wspólnego (łącznego) rozliczenia VAT przez podmioty należące do tej samej grupy podmiotów powiązanych. Grupa jest w takim przypadku traktowana jako jeden podatnik rozliczający się wspólnie ze wszystkich zdarzeń objętych VAT realizowanych przez jej uczestników (w ramach jednego JPK_V7, w którym wykazane są transakcje wszystkich członków grupy).

Warunkiem niezbędnym do utworzenia grupy VAT jest istnienie pomiędzy podmiotami powiązań o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym. Muszą one mieć charakter trwały i nieprzerwalny przez cały okres funkcjonowania wspólnego rozliczenia. Co więcej, grupa VAT może zostać utworzona wyłącznie pomiędzy krajowymi podmiotami – podatnikami VAT posiadającymi siedzibę działalności w Polsce lub prowadzącymi w Polsce działalność za pośrednictwem oddziału. Minimalny okres działalności grupy VAT ma wynosić 3 lata i przez okres funkcjonowania grupy nie może ulegać zmianom.

Uzyskanie statusu grupy VAT będzie wiązać się z wymogiem zawarcia przez podmioty ją tworzące umowy w formie pisemnej, w której wyznaczony zostanie jej przedstawiciel – podmiot składający rozliczenia w imieniu grupy VAT i reprezentujący ją na zewnątrz (np. w kontaktach z organami podatkowymi). Kolejny krok to złożenie przez wyznaczonego przedstawiciela zgłoszenia rejestracyjnego wraz z umową do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego.

Podstawową korzyścią dla podmiotów tworzących grupę jest brak opodatkowania VAT transakcji realizowanych pomiędzy członkami grupy. Wewnątrzgrupowe zdarzenia wymagać będą jednak wykazania w odrębnej ewidencji. Jednocześnie:

• świadczenia zrealizowane przez dowolny podmiot wchodzący w skład grupy na rzecz zewnętrznego odbiorcy traktowane będą jako zrealizowane przez grupę VAT,
• dostawy towarów zrealizowane na rzecz dowolnego członka grupy VAT traktowane będą jako wykonane na rzecz grupy VAT (a nie poszczególnych jej uczestników).

Koncepcja grupy VAT to niewątpliwie ciekawa instytucja, która może okazać się interesująca dla niektórych grup podmiotów powiązanych. Jak zwykle jednak, wydaje się, że diabeł tkwi w szczegółach i korzyści związane z utworzeniem grupy VAT mogą okazać się niewystarczające przy zestawieniu ich z potencjalnymi ryzykami (solidarna odpowiedzialność za zobowiązania wszystkich członków grupy), dodatkowymi obowiązkami sprawozdawczymi (ewidencja przepływów wewnątrzgrupowych) czy też wątpliwościami co do sposobu rozliczeń (grupa VAT składająca się z podmiotów rozliczających się proporcją VAT).