Wprowadzona w ramach Polskiego Ładu ulga na ekspansję polega na odliczeniu kosztów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów bezpośrednio wytworzonych przez podatnika i zbywanych na rzecz podmiotów niepowiązanych. Ulga umożliwia odliczenie od dochodu wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów „po raz drugi” (do kwoty 1 mln zł). Kontrowersje w zakresie interpretacji przepisów regulujących tę preferencję podatkową skłoniły Ministra Finansów do przygotowania projektu objaśnień dotyczących tego zagadnienia. MF pochylił się między innymi nad kwestiami dotyczącymi warunku wzrostu przychodów, różnych modeli produkcji, czy odliczania w ramach ulgi kosztów pracowniczych, kontrowersji dotyczącej kosztów uczestnictwa w targach oraz definicji „produktu dotychczas nieoferowanego”.
MF zaznacza, że warunkiem skorzystania z ulgi jest wzrost przychodów. Muszą to być jednak przychody ze sprzedaży konkretnych produktów, które podatnik promował. Nawet jeżeli podatnik zwiększy całkowitą kwotę przychodów w okresie wymaganym w ramach ulgi na ekspansję, lecz nie zwiększy przychodów ze sprzedaży produktów, których dotyczyły wydatki odliczone z wykorzystaniem tej ulgi, to nie będzie miał prawa do preferencji.
Projekt objaśnień obejmuje także problematykę definicji produktu jako rzeczy wytworzonej przez podatnika. Przykładowo projekt odnosi się do sytuacji, gdy podatnik jest producentem danego produktu i w ramach prowadzonej działalności prowadzi jego sprzedaż, a sprzedawany produkt został wyprodukowany wyłącznie przy użyciu zakupionych podzespołów lub przy dominującym udziale podwykonawców. Minister podkreślił, że regulacje o charakterze ulg podatkowych powinny być interpretowane wąsko. Brak wyrażonej wprost w przepisach możliwości skorzystania z ulgi na ekspansję przez podatników opierających proces produkcji w przeważającym stopniu na usługach podwykonawców lub wyłącznie na scaleniu w jeden produkt dostarczonych części składowych zamyka drogę do zastosowania ulgi. Skorzystać z preferencji mogą więc jedynie podatnicy, którzy prowadzą produkcję samodzielnie. Tak wąska interpretacja przepisów dotyczących wytworzenia produktu we własnym zakresie może budzić wątpliwości w związku z niedopasowaniem do realiów funkcjonowania wielu producentów jako ogniw w ramach łańcuchów dostaw.
Zawężająca interpretacja przepisów dotyczy także kosztów pracowniczych związanych z ekspansją. Ulgą wg MF nie są objęte koszty zakupu biletów lotniczych oraz zakwaterowania i wyżywienia, jeżeli koszty te dotyczą osób działających na rzecz przedsiębiorstwa na podstawie umów: zlecenia, o dzieło, agencyjnych, o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy o umowie zlecenie), a także osób pełniących swoje obowiązki na podstawie powołania. MF wyklucza także możliwość zaliczenia kosztów pracowniczych innych niż wprost wskazane w ustawie do całkowitej kwoty odliczenia z tytułu ulgi, jak np. wydatków na wynagrodzenia pracowników działających w obszarze marketingu czy projektujących nowe wzory opakowań. MF wyraźnie wskazał, że katalog kosztów uczestnictwa w targach określonych w ramach przedmiotowej ulgi jest zamknięty (organizacja miejsca wystawowego, bilety lotnicze dla pracownika, zakwaterowanie i wyżywienie dla pracownika). W ramach ulgi nie można więc odliczyć przykładowo kosztów dojazdu samochodem do miejsca targów, wydatków na bilety kolejowe, opłat za autostrady czy też należności parkingowych (dotyczy to także wpłacanego pracownikowi ryczałtu za dojazdy w związku z odbywaną delegacją służbową, jeżeli pracownik korzystał z innych niż lotniczych środków transportu).
W przypadku chęci skorzystania z ulgi poprzez wprowadzenie na rynek produktu dotychczas nieoferowanego, konieczne zdaniem MF jest zbadanie, czy mamy do czynienia z nowym produktem w asortymencie przedsiębiorstwa w ujęciu rodzajowym (znacząco różniącym się pod kątem specyfikacji technicznej na tle dotychczasowej oferty przedsiębiorcy). Kluczowa w tym zakresie jest zatem skala zmian względem dotychczas oferowanych przez podatnika produktów. Zmiany bądź usprawnienia, w tym opracowanie nowych technologii zaangażowanych w proces produkcji, które nie skutkują powstaniem nowego rodzaju produktu nie są bowiem wystarczające do uznania, że produkt klasyfikujemy jako „dotychczas nieoferowany”.
Co do zasady, przedstawiony projekt objaśnień stanowi rozwinięcie przepisów zawartych w ustawach o CIT oraz o PIT, z przedstawieniem szeregu przykładów praktycznych. Niemniej jednak w kilku aspektach wydaje się, że może on ograniczać w dość istotny sposób możliwości korzystania z ulgi na ekspansję, co z kolei może otwierać pole do przyszłych sporów na linii podatnicy-organy podatkowe.
